Siber Zorbalık

Siber Zorbalık Nedir?

• Sosyal medya ve diğer internet tabanlı teknolojilerdeki gelişmeler, insanların sohbet ettiği, deneyimlerini paylaştığı ve ilişkiler kurduğu sürekli bağlantılı bir yapıyı meydana getirmiştir. Önemli avantajlarına rağmen, internetin karanlık bir tarafı olarak gösterilen siber zorbalığın son yıllarda hızla büyüdüğü görülmektedir. Siber zorbalık, başkalarına zarar verme niyetiyle elektronik iletişim biçimleri kullanılarak bir birey veya grup tarafında tekrar tekrar gerçekleştirilen saldırgan, kasıtlı bir eylem olarak tanımlanabilir. 

Siber Zorbalık Türleri?

Siber zorbalığın, kimlik hırsızlığı, spam, sözlü sataşmalar, çevrimiçi taciz, aşağılama, dışlama, siber takip, siber tartışma, siber sataşma ve sosyal profil ihlali gibi farklı biçimleri vardır.

Siber Zorbalıkta İzleyici Olmak

Zorbalıkla ilgili literatürün çoğu zorba-mağdur ikilisine odaklanırken, zorbalık olayında seyircinin rolü büyük ölçüde göz ardı edildiği söylenebilir. İzleyiciler, zorbalık olayı sırasında orada bulunan gözlemciler veya tanıklar olarak bilinmektedir. Siber zorbalıkta izleyici varlığının zorbalığın önemli bir yönü olduğu söylenebilir. Çünkü görgü tanıklarının davranışları ve eylemleri, zorbalık davranışının süresi ve mağdurun refahı da dahil olmak üzere zorbalık sürecinin tüm unsurları üzerinde belirgin bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle son yıllarda önemli sayıda araştırma, siber zorbalığın tanıkları olan sözde siber izleyicilere ve özellikle siber izleyicilerin tanık oldukları siber saldırganlık olaylarına nasıl ve neden tepki verdiklerini anlamaya odaklanmıştır.

Siber Zorbalıkta İzleyici Rolleri

Siber zorbalığın önlenmesinde siber izleyiciler önemli bir rol oynamasına rağmen, siber zorbalık olaylarıyla karşılaştıklarında çoğunluğu pasif kalmaktadır. Bu bakımdan önceki yazarlar siber saldırganlıkta İzleyici Müdahale Modelini de (BIM) dikkate alarak siber izleyicilerin müdahale etmesi için öncelikle şunları yapmaları gerektiğini öne sürmüşlerdir: (1) durumu fark etmek; (2) yardım ihtiyacını fark etmek; (3) kişisel olarak sorumluluk hissetmek; (4) yardım edebileceklerine inanmak ve (5) bilinçli olarak müdahale etmeye karar vermek. Bu basamakları takiben yürütülen araştırmalar siber zorbalıkta izleyici rollerini beş türe ayırmıştır:

• Mağduru savunmak; zorbayı işaret eden savunma davranışını temsil eder (örneğin, zorbanın davranışını suçlamak ve durdurmak)
• Mağduru desteklemek; kurbanı veya diğer davranışsal etkenleri işaret eden destekleyici davranışı temsil eder (örneğin, mağduru rahatlatmak ve yetkililere bildirmek)
• Tepkisiz kalmak; hiçbir şey yapmamayı ifade eder ve zorbalık olaylarına sessiz destek olabilir
• Zorbayı güçlendirmek; zorbalık davranışının kışkırtılması ve cesaretlendirilmesini ifade eder (örneğin, zorbalık olayını beğenmek).